Filozofia - Artykuły

Odnowa po Soborze Watykańskim II teologii moralnej dużo czasu poświęca problematyce sumienia. Okres przedsoborowy akcentował prawo moralne nie doceniając przy tym roli osobowego podmiotu działania. Obecnie dąży się do subiektywistycznej i indywidualistycznej wizji sumienia. Ważnym głosem w tej dyskusji jest encyklika Jana Pawła II Veritatis splendor , gdzie problematyka sumienia w jego relacji do prawdy i wolności zajmuje centralne miejsce.

Samo słowo dialog, ma przeróżne znaczenia. Jedno z nich to rozmowa, komunikacja, a inne to otwarcie się człowieka na innego człowieka. Na dialog składa się spotkanie i rozmowa. Przez spotkanie rozumiemy bezpośredni kontakt co najmniej dwóch podmiotów, który niesie ze sobą egzystencjalne konsekwencje. Natomiast rozmowa jest tworzywem spotkania i daje przestrzeń dla jego rozwoju 1 . W filozofii dialogu spotkanie i rozmowa to nie tylko naczelny temat poszukiwań filozoficznych, ale przede wszystkim punkt wyjścia i zasada wszelkiego filozofowania.

W dzisiejszych czasach warto zastanowić się nad ważnymi tematami, a mianowicie nad „sacrum" i „profanum". Odnosi się wrażenie, że współcześni teologowie zostali zmuszeni do ogłoszenia końca „sacrum". Niektórzy posunęli się nawet do tego, np. Hervey Cox ,że starał się przedstawić Ewangelię jako przedsięwzięcie sekularyzacji świata. W rzeczywistości Ewangelia znosi jedynie te bariery, jakimi pewne rozumienie „sacrum" zagradza doń dostęp lub nie pozwala doń wyjść: Jeśli Jezus oczyszcza świątynię, by przywrócić jej funkcję „domu modlitwy dla wszystkich narodów"(Mk 1, 17), to opuszczając ją(Mk 13) przepowiada jej zniszczenie.

„ Wiara jest pewnością, że Bóg troszczy się o rzeczy najmniejsze" Taką prawdę na temat wiary wyraził Jarosław Iwaszkiewicz w przedmowie do polskiego wydania książki Sorena Kierkegaarda - "Bojaźń i drżenie".

Św. Tomasz znał pojęcie osoby i w jasny sposób je określał. Jednak trzeba się zastanowić czy znał problem personalizmu i czy ten problem stawiał jasno jak problem osoby. można przypuszczać, że skoro znał problem osoby to i dostarczył tez punktu wyjścia do personalizmu, gdyż on ukształtował się znacznie później. W systemie św. Tomasza znajdujemy nie tylko punkt wyjścia, ale szereg elementów, które pozwalają nam problem personalizmu rozpatrywać w kategoriach filozofii i teologii św. Tomasza. Te właśnie elementy zestawimy w poniższej pracy.

1. Biografia Św. Augustyn - urodzony w IV wieku w Tagaście w Afryce Północnej. Ojciec - poganin, był przedstawicielem senatu, matka natomiast chrześcijanka - św. Monika, która przez wiele lat modliła się o nawrócenie syna 1 . Studiował retorykę, czyli: teorię, sztukę przemawiania, krasomówstwo - po łacinie artes liberales 2 . Po skończonej szkole udał się na dalsze studia do Kartaginy, by kontynuować naukę retoryki. Tam też pojawiły się u niego pasje literackie i filozoficzne. Wyznawał manicheizm 3 , który wtedy rywalizował z chrześcijaństwem.

Wedle nauczania stoików, Bóg stworzył świat z konieczności. W filozofii chrześcijańskiej (między innymi u św. Augustyna) Bóg stworzył świat w wyniku aktu wolnej woli. Powodem napisania niniejszej pracy na wyżej wymieniony temat jest refleksja nad pytaniami, które stawia dzisiaj wielu ludzi: skoro wierzymy, że Bóg jest dobry, miłosierny i sprawiedliwy, to skąd na świecie tyle zła: przemocy, niesprawiedliwości i cierpienia? Skąd pojawiło się zło? Co jest jego źródłem? Dlaczego Bóg, który jest dobry dopuszcza tyle zła na świecie?

Problematyka zła i próba jego wyjaśnienia, związana jest z wieloma różnymi dyscyplinami naukowymi. Na przykład metafizyka, poznając w świetle ostatecznych przyczyn, interesuje się zjawiskiem zła w celu ukazania tych czynników lub też tego czynnika, który jest „racją" bytową zła; chodzi o zrozumienie, „dlaczego", czyli „ze względu na co" jest zło, „dzięki czemu" jest zło? Tak postawione pytania zawsze interesowały człowieka, jak o tym świadczy chociażby literatura piękna i filozo­ficzna, która próbowała dany problem ukazać, opisać a czasem nawet rozwiązać.

Tomasz z Akwinu urodził się w 1225 roku w Rocca Secca w Królestwie Neapolu, jako syn hrabiego Akwinu Landulfa i Teresy Caracciolo. Jego wuj Siibald był opatem zamożnego benedyktyńskiego klasztoru na Monte Cassino, gdzie Tomasz od 5 do 14 roku życia pobierał nauki - rodzina oczekiwała, że Tomasz zostanie następcą wuja.

Termin filozofia jest odpowiednikiem greckiego philosophia ( ' umiłowanie mądrości ' ); ze względu na historyczną zmienność jego zakresu i treści oraz związek przypisywanego mu znaczenia z przyjęciem określonej koncepcji filozoficznej.